CÁC NGUYÊN TẮC QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH CÁ NHÂN
10 nguyên tắc cơ bản về quản trị tài chính cá nhân...
TS. Lê Thẩm Dương
Nội dung bài học
Những nhà
đầu tư cá nhân thường không có thời gian cũng như kỹ năng để theo dõi
các bước ngoặt lớn về tài chính, về thị trường chứng khoán... Hay hiểu
rõ những chỉ số tài chính, các chính sách tiền tệ của chính phủ, cũng
như động thái của các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Sau đây, xin
đưa ra 10 nguyên tắc cơ bản về quản trị tài chính cá nhân để bạn có thể
bảo tồn vốn và đầu tư hiệu quả.
1. Nhất quán trong các kế hoạch chi tiêu
Một trong những nguyên tắc đầu tiên của
việc quản trị tài chính cá nhân là bạn phải nhất quán và có kỷ luật. Khi
lên danh mục vốn đầu tư bao gồm: những cổ phiếu; trái phiếu ; cổ phần
trong những quỹ đầu tư hoặc những khoản tiền gửi ngân hàng, bạn cần giữ
vững tỷ lệ tương quan giữa chúng. Không vì bất cứ một sự dao động ngắn
hạn nào của thị trường, sự xuất hiện một ý tưởng đầu tư mới hay những
cổ phiếu mới xuất hiện mà bạn lại thay đổi phương pháp đã được xác lập.
Ngoài ra, bạn cần định kỳ “đổ” thêm tiền vào danh mục đầu tư của bạn.
Điều này có thể không dễ dàng, nhất là khi thị trường tại thời điểm đó
không tăng trưởng, bạn không nhìn thấy vốn đầu tư tăng lên và không nhận
được sự thỏa mãn tức thời. Nhưng việc định kỳ tăng vốn đầu tư sẽ triệt
tiêu hóa sự dao động của thị trường.
2. Suy nghĩ trước khi ra quyết định tiêu tiền
Rất nhiều người tham hàng rẻ nên mua
vượt quá mức cần thiết. Như vậy, hàng hóa vừa không tươi, vừa lãng phí.
Tìm kiếm hàng rẻ, mua với lượng thích hợp mới là người tiêu dùng thông
minh.
Hạnh phúc không thể mua được bằng tiền,
nhưng nhiều người cứ “cố đấm ăn xôi” cuối cùng trở thành “tù chung thân”
của những món nợ. Chắc hẳn bạn đã gặp phải tình huống như sau: bạn nhìn
thấy một đồ vật gì đó trong cửa hàng và thấy rằng vật này rất cần cho
mình nên bỏ tiền ra mua, nhưng sau đó một tuần hay một tháng bạn không
còn nhớ gì đến chúng nữa. Ham muốn có được những đồ vật mà mình thích,
nhưng không thực sự cần thiết là một thói quen “có hại cho túi tiền” của
bạn. Vậy bài học ở đây là gì? Nếu bạn muốn tìm kiếm hạnh phúc, thì chắc
chắn không thể tìm thấy trong các Trung tâm thương mại.
3. Đừng bao giờ quên gia đình
Gia đình đồng thời là một khoản vốn và
một khoản nợ quan trọng của bạn. Nếu như bố mẹ bạn (hoặc con cái bạn)
đang gặp khó khăn về tài chính, thì hiển nhiên bạn phải giúp đỡ họ và
ngược lại. Bạn không bao giờ được quên điều này. (Con cái không những là
người thừa kế tài sản sau khi bạn mất đi mà chúng còn thừa kế cả những
thói quen về tài chính của bạn. Hãy dạy chúng có những quan niệm đúng
đắn về tiền bạc). Khi sử dụng tiền bạc, bạn đừng bao giờ quên những hậu
quả của những hành động mà nó có thể gây ra cho gia đình mình.
4. Tối thiểu chi phí tài chính
Bạn đừng bao giờ quên rằng, sự thành
công trong đầu tư của bạn bao giờ cũng phải san sẻ với hai người nữa đó
là những người môi giới và phòng thuế. Nếu không muốn chia lợi nhuận thu
được ra làm ba phần, bạn cần nghĩ cách hạn chế các chi phí đầu tư và
trả thuế ở mức thấp nhất trong chừng mực có thể.
5. Có sự tham khảo trước khi hành động
Phần lớn những nhà đầu tư nghiệp dư đều
không có thời gian, hứng thú, kiến thức và cuối cùng là sự nhẫn nại để
thực hiện các phi vụ đầu tư độc lập một cách thành công. Thậm chí, ngay
cả khi bạn đầu tư thành công và thu được lợi nhuận, điều này hoàn toàn
không có nghĩa là bạn đã biến thành một người có uy tín trong lĩnh vực
tài chính. Bên cạnh đó, với sự giúp đỡ của các nhà môi giới hay tư vấn
tài chính cũng chưa chắc đã đảm bảo sự thành công cho những quyết định
đầu tư của bạn. Rất nhiều chuyên gia đòi hỏi giá cả dịch vụ rất cao. Bản
thân bạn với một cái bằng về tài chính thì chưa đủ hiểu biết cũng như
kinh nghiệm để hiểu được rắc rối của thị trường tài chính. Chính vì vậy,
khi lựa chọn một nhà tư vấn tài chính, bạn phải đặc biệt cẩn trọng.
6. Thực hiện nguyên tắc “Không bỏ tất cả trứng vào một giỏ”
Khi nói về
sự cần thiết phải đa dạng hóa danh mục đầu tư, các chuyên gia tài chính
thường dựa trên luận điểm rằng đây là phương pháp cần thiết để giảm sự
mạo hiểm: nếu một hướng đầu tư nào đó của bạn đang trong chiều hướng lỗ
thì có thể hướng khác vẫn đem lại lợi nhuận cho bạn. Tuy nhiên, bạn cũng
nên lưu ý rằng khi xảy ra những cuộc khủng hoảng tài chính lớn thì sự
đa dạng cũng không có ý nghĩa nhiều lắm. Hoặc trong những thị trường
khác nhau thì độ dao động và mức độ thu nhập trong năm cũng khác nhau,
ví dụ thị trường chứng khoán Mỹ tăng trưởng chậm hơn thị trường ở những
nước phát triển, nhưng độ dao động của nó cũng thấp hơn hẳn. Trái phiếu
không bao giờ giảm giá nhanh chóng như cổ phiếu.
7. Đừng quên lạm phát
Thậm chí,
ngay cả khi mọi việc xung quanh vẫn đang diễn ra tốt đẹp, tiền tiết kiệm
và các khoản đầu tư của bạn vẫn đang sinh sôi nảy nở, thì bạn vẫn đang
mất một số tiền nhất định hàng năm vì lạm phát. Chính vì vậy, bạn không
nên quá chú ý tới con số lãi trên giấy tờ mà nên đánh giá nó trong sự
tương đối – tức là % thu nhập của bạn không được phép thấp hơn % lạm
phát.
8. Không có một lĩnh vực đầu tư nào tốt nhất
Một lĩnh
vực tốt hay xấu lệ thuộc vào sở trường của mỗi cá nhân. Muốn đầu tư vào
lĩnh vực nào, yêu cầu lĩnh vực đó phải có nhu cầu và độ tuổi của cầu.
Bên cạnh đó, yếu tố thứ ba phải có độ mạo hiểm (Lưu ý: độ mạo hiểm phải
trong tầm kiểm soát của mình). Nguyên tắc thứ tư là có lợi thế bản thân.
Hội tụ đầy đủ 4 yếu tố trên khi đó bạn có một ý tưởng tốt để đầu tư vào
lĩnh vực sở trường.
9. Đảm bảo tính thanh khoản cao
Tính thanh
khoản chỉ mức độ mà một tài sản bất kỳ có thể được mua hoặc bán trên
thị trường mà không làm ảnh hưởng đến giá thị trường của tài sản đó. Ví
dụ: chứng khoán hay các khoản nợ, khoản phải thu... có khả năng đổi
thành tiền mặt dễ dàng, thuận tiện cho việc thanh toán hay chi tiêu. Một tài sản có tính thanh khoản cao thường được đặc trưng bởi số lượng giao dịch
lớn. Trong kế toán, tài sản lưu động được chia làm năm loại và được sắp
xếp theo tính thanh khoản từ cao đến thấp như sau: tiền mặt, đầu tư
ngắn hạn, khoản phải thu, ứng trước ngắn hạn, và hàng tồn kho.
Như vậy,
tiền mặt có tính thanh khoản cao nhất, luôn luôn dùng được trực tiếp để
thanh toán, lưu thông, tích trữ. Còn hàng tồn kho có tính thanh
khoản thấp nhất vì phải trải qua giai đoạn phân phối và tiêu thụ chuyển
thành khoản phải thu, rồi từ khoản phải thu sau một thời gian mới chuyển
thành tiền mặt.
10. Chúng ta chính là thị trường
Ai trong
chúng ta cũng muốn kiếm được lợi nhiều nhất từ thị trường. Tuy nhiên,
không phải ai cũng làm được điều đó, vì thị trường chính là chúng ta,
vậy nên nếu trong chúng ta có kẻ thắng, thì tức là sẽ có người thua.
Thông
thường, mọi người chỉ muốn kết thúc một phi vụ giao dịch khi nhận được
lợi nhuận cao nhất có thể. Ví dụ như bạn đánh giá giá trị ngôi nhà
của mình là một triệu USD. Bởi vì người hàng xóm của bạn đã bán nhà của
họ với giá một triệu USD vào năm ngoái. Vì vậy, sau khi thông báo bán
nhà suốt cả ba tháng mà họ vẫn không tìm được người mua. Một lý do đơn
giảnlà giá trị ngôi nhà của họ vào thời điểm hiện tại chỉ là 800.000
USD.
Hơn nữa,
nếu tính đến những chi phí phải trả cho những nhà môi giới, thuế, sửa
chữa theo yêu cầu nào đó của người mua... thì bạn không thể thu được con
số cao nhất mà bạn chỉ có thể nhìn thấy trong các bản báo cáo hoặc phân
tích tài chính.
Chúng ta là thị trường của chính mình. Hiểu rõ điều này, bạn sẽ quản lý tiền hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, cần nắm vững quy luật phát triển của từng lĩnh vực tài chính mà bạn đầu tư để tái cấu trúc.
